Ook als je ouders nog zo liefdevol waren, heb je ongetwijfeld in je vroege jeugd momenten gehad waarin je je overweldigd voelde door heftige emoties en een ‘vechten, vluchten, verstarren’ reactie in je opriepen. Er werd bijvoorbeeld ongeduldig of met minachting op je verdriet gereageerd, je voelde de teleurstelling of het verwijt van je ouders, je werd gepest, er werd tegen je geschreeuwd, er werden denigrerende opmerkingen over je gemaakt, je kreeg straf, enzovoort.
Tijdens onze slaap verwerken we onze ervaringen, ontdoen ze van emoties en slaan ze op als herinneringen. Maar als ervaringen te overweldigend zijn, slaan we ze onverwerkt op, met emotie en al. De functie hiervan is dat we dreiging sneller herkennen en direct tot vechten, vluchten, verstarren overgaan; iets wat vroeger voor onze overleving belangrijk was, maar ook gebeurt als het minder functioneel is.
Als kind konden we overweldigende ervaringen niet altijd verwerken en die liggen nog onverwerkt opgeslagen in ons geheugen. Ze kleuren onbewust onze waarneming van huidige situaties. Als je kind respectloos tegen je schreeuwt, zich buitengesloten voelt, gepest wordt etc. kan het je eigen oude opgeslagen herinneringen naar boven halen en de overweldigende gevoelens van toen doen herleven. Je activeert automatisch je vechten, vluchten, verstarren reactie waardoor je niet meer handelt zoals je zou willen.
De één heeft een moeilijkere jeugd gehad en heeft meer oude pijn op te ruimen, dan een ander, maar iedereen kent dit soort ervaringen.
Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Ze krijsen, schoppen, slaan, bijten, zijn brutaal, en doen de verkeerde dingen. Ze hebben nog niet de vaardigheden om hun worstelingen op een betere manier op te lossen. Als we ze hier liefdevol en vastberaden doorheen willen loodsen, hebben we onze eigen oude pijn op te ruimen.
[Libelle]We kunnen oude pijn opruimen door de gevoelens in ons lijf op te merken en de automatische neiging die ze oproepen te weerstaan. In plaats van je automatische reactie te volgen (te berispen, te schreeuwen, uit te zoomen, te huilen, te zuchten, in je telefoon te verdwijnen, etc.) richt je je op het opmerken van je gevoelens, adem je naar de sensaties in je lijf toe en laat je ze toe. Je blijft in je opmerkzame zelf[1] en je omarmt jezelf met vriendelijkheid en begrip.
Eigenlijk is het heel simpel en toch is deze weg soms moeilijk te vinden omdat hij zo contra-intuïtief is en de automatische reactie zo sterk kan zijn. Alles in ons wil weg van het nare gevoel, maar iedere keer dat we er naartoe bewegen en laten zijn, helen we een stukje oude pijn.
Het gevoel toelaten is iets anders dan nadenken over wat de oude pijn is en verstrikt raken in het verhaal over wat er is gebeurd. Dat voedt waarschijnlijk alleen maar je pijn. Het gaat om het toelaten van de sensaties in je lijf terwijl je jezelf vriendelijk ‘vasthoudt’ vanuit je opmerkzame zelf.
Zie bij materialen ‘Oefening Anker uitgooien’ als je gericht wilt oefenen om ervaringen toe te laten zonder je te laten meesleuren.
[1] Dit is een term uit ACT en wordt verder uitgewerkt in het element ‘Grip op jezelf; jouw kant van de rivier’.
