Hoe je je hoogbegaafde kind helpt zich te concentreren bij te gemakkelijke taken.

Doel: betere concentratie bij gemakkelijke taken.

 

Achtergrond.

Om met voldoening te werken en tot goede prestaties te komen,  is een bepaalde spanningsboog nodig:  niet te hoog en niet te laag.

Veel mensen weten uit ervaring dat ze, als ze te veel stress ervaren, ze niet meer helder kunnen denken en fouten maken die ze zonder stress niet zouden hebben gemaakt.

Wat veel mensen zich niet realiseren is dat hetzelfde gebeurt als ze te weinig spanning ervaren. Ook bij een te lage spanning verlies je je concentratie, kun je niet meer helder denken en bestaat de kans op onnodige fouten.

Voor hoogbegaafde kinderen is het tempo van de instructie in de les en het niveau van de lessen over het algemeen te laag om voor een gezonde spanning te zorgen. Hun gedachten dwalen af. Zo kan het gebeuren dat juist ook gemakkelijk werk stampvol onnodige fouten zit. De valkuil is dat we ook  deze fouten inschatten als onkunde en ze extra laten oefenen i.p.v. te herkennen dat het om te lage spanning gaat.

De kunst is om het spanningsniveau te verhogen zodat ze hun aandacht erbij kunnen houden.

Dat kan natuurlijk door moeilijkere taken aan te bieden die een beroep doen op hogere orde denkvaardigheden of door taken te kiezen die beter bij hun interesse passen.
Maar er zullen altijd taken overblijven die niet interessant zijn en die toch even moeten, of instructies die te langzaam gaan maar die ze toch niet helemaal kunnen missen. Hoe kan je ook in deze  situaties het spanningsniveau  verhogen?

 

Werkwijze.

Stop met het belonen van goede resultaten (of bestraffen van slechte resultaten) om prestaties te stimuleren, maar zoek in plaats daarvan naar oplossingen om de spanning te verhogen.
Wat werkt wel?

 

Verkort de beschikbare tijd zodat ze de taak alleen in hoog tempo af kunnen krijgen.

Mijn zoon maakte vroeger onverwacht veel fouten in zijn huiswerk en ik snapte maar niet wat er aan de hand was. Tot ik een keer naast hem zat toen hij huiswerk maakte en merkte dat hij het goede antwoord tegen mij zei en vervolgens een verkeerd antwoord opschreef. Zelf had hij dat niet eens door. Hij was al weer weg met z’n gedachten. Oppervlakkig gezien leek hij serieus aan het werk maar hij had z’n aandacht er niet bij.
We hebben er toen een wedstrijdje tegen zichzelf  van gemaakt om te kijken hoe snel hij zijn huiswerk af kon hebben. De turbo ging aan. Je raadt het al: foutloos.

 

Doe meerdere dingen tegelijk.

Om naar een instructie te kunnen luisteren die te langzaam gaat kan het soms helpen als je kind tegelijkertijd  een andere taak kan doen die z’n aandacht opeist.

Help je kind ontdekken wat voor taak dat zou kunnen zijn.
Let erop dat het een geschikte taak is waarbij er ruimte blijft om te kunnen luisteren. Tegelijkertijd een boek lezen zal waarschijnlijk niet gaan. Maar afhankelijk van het kind zal een sudoku invullen of een tekening maken of …… wel gaan waardoor ze gemakkelijker de instructie kunnen blijven volgen.

Zelf merk ik dat ik gemakkelijker een lezing voorbereid als ik aan het hardlopen ben dan als ik achter de computer mijn verhaal in elkaar probeer te sleutelen.

Tafels automatiseren gaat vaak gemakkelijker als er tegelijkertijd iets fysieks gedaan wordt dat de aandacht opeist. Bijvoorbeeld tijdens het overkoppen van een ballon de tafels opzeggen.

 

Ondersteun je kind om oplossingen met de leerkracht te bespreken anders zal de leerkracht denken dat je kind niet oplet.

“Ik wil graag de instructie horen en het  lukt me beter om te luisteren als ik ondertussen een sudoku invul. Je mag me achteraf testen of ik de instructie gehoord heb.”

 

Tips en valkuilen.

Er zijn vele redenen waarom hoogbegaafde kinderen toch veel fouten kunnen maken in hun werk:

• Hoogbegaafde kinderen zijn niet automatisch overal goed in dus natuurlijk kunnen het reële fouten zijn omdat ze de stof nog niet beheersen.
• Ze kunnen totaal ongemotiveerd zijn en lukraak maar wat invullen.
• Ze kunnen door faalangst geblokkeerd raken.
• Ze kunnen het niet ‘cool’ vinden om hoog te scoren en expres fouten maken.
• Het kan zijn dat ze metacognitieve vaardigheden missen om de taak goed aan te pakken. Ze lezen bijvoorbeeld de instructie niet goed omdat ze denken al te weten wat de bedoeling is. Of ze denken verder door dan de vragensteller bedoeld heeft. Of ze beantwoorden de vraag vanuit hun algemene kennis i.p.v. deze precies uit de tekst te destilleren. Enzovoort.

Fouten komen dus niet altijd van te lage spanning. Toch is het een relevante factor om verder te  onderzoeken vooral ook omdat het relatief eenvoudig aangepakt kan worden.

Zoek daarbij naar oplossingen die passen bij de persoon.  Voor de één hangt een tijdslimiet als een zwaard van Damocles boven het hoofd  en wordt de spanning juist te groot. Voor een ander geeft het net de extra uitdaging die nodig is om gefocust te kunnen blijven.

 

Heb je zelf goede oplossingen gevonden waardoor je kind (of jijzelf) zich beter kan concentreren op een te gemakkelijke taak? Deel ze s.v.p. met ons in het onderstaand opmerkingen veld.