Doel: zelf je emoties reguleren om je kind te leren kalmeren.
Achtergrond.
Veel hoogbegaafde kinderen zijn heel gevoelige kinderen. Ze ervaren intense en complexe emoties of voelen emoties van anderen sterk aan en identificeren zich ermee. Voor deze kinderen is het extra belangrijk dat ze grip krijgen op hun emoties om er niet door overspoeld te worden.
In een vorige blog ‘Hoe je prikkelgevoeligheid in goede banen leidt’ noem ik meerdere dingen die je kunt doen om kinderen te helpen grip te krijgen op hun emoties, zoals bijvoorbeeld het ontwikkelen van gevoelstaal, het zoeken naar een passende uitlaatklep om energie kwijt te raken als ze boos zijn, en dergelijke.
Wat ik in het betreffende artikel niet heb genoemd, maar wat minstens zo belangrijk is, is dat ouders zich bewust richten op het reguleren van hun eigen emoties.
Goed voorbeeld doet goed volgen.
Kinderen beschikken nog niet over de neurale netwerken in hun hersenen om hun emoties te reguleren. Alles voelt urgent en groot. Als ze hun ‘game’ bijvoorbeeld moeten afsluiten terwijl ze bijna bij het volgende level zijn, roept dat sterke emoties op die ze nog niet zelfstandig kunnen reguleren. Als jij zelf kalm blijft en respectvol en constructief handelt, toon je de weg naar kalmeren.
Maar ook volwassenen vinden het vaak nog moeilijk om hun emoties te reguleren.
Word jij boos als je kind een scène schopt en rechtvaardig jij je eigen woede omdat je vindt dat je kind nou eenmaal moet leren dat niet alles kan?
Hoe begrijpelijk dit ook is, je kind leert niks van jouw woede behalve dan dat je moeilijke situaties ‘oplost’ door boos te worden.
Je kind heeft het voorbeeld nodig van iemand die kalm en respectvol blijft tijdens ‘crisis’-situaties. Daar kalmeert hij van en zo ontwikkelt hij nieuwe neurale netwerken in zijn brein.
Een eerste stap is om je te realiseren dat de sleutel bij jezelf ligt en je kind jouw kalmte op de lange termijn zal overnemen.
Met ‘kalmte’ bedoel ik niet dat je met ingehouden woede, hem kalm en zonder stemverheffing verwijten maakt over zijn wangedrag. En ik bedoel ook niet dat je onaanvaardbaar gedrag laat gaan omdat je niet boos wilt worden. Met kalmte bedoel ik dat je je de woede van je kind niet persoonlijk aantrekt maar zijn woede ‘bij hem kunt laten’, dat je in contact kunt blijven met je liefde voor je kind en weloverwogen kunt handelen op een manier die recht doet aan jezelf, je kind en de situatie.
Dat zal de ene dag beter lukken dan de andere. Gelukkig hoef je niet perfect te zijn om het goed te hebben met elkaar.
Het goede nieuws is dat het om een vaardigheid gaat en dus geldt: hoe meer je oefent hoe makkelijker het wordt.
Werkwijze.
Wees alert op je eigen sterke emoties, of dat nu boosheid, bezorgdheid, medelijden is of wat dan ook.
Stop onmiddellijk met je automatische reactie.
Bij boosheid is dat meestal ‘de les lezen’, bij medelijden en bezorgdheid waarschijnlijk ‘redden’. Wacht met het aanpakken van de situatie tot je gekalmeerd bent en respectvol en opbouwend kunt handelen. Breng zo nodig iedereen in veiligheid, maar zorg eerst dat je je beter voelt voordat je verder gaat.
Vat de woede/frustratie/verdriet/machteloosheid van je kind niet persoonlijk op. Je kind heeft recht op zijn emoties. Het is niet jouw taak om je kind op ieder moment gelukkig te maken.
Wees je bewust van het onderscheid tussen de emoties van je kind en die van jezelf. Laat de emoties van je kind bij je kind en kies er bewust voor om ze niet automatisch over te nemen. Hoe minder jij je laat meesleuren door de emoties van je kind, hoe makkelijker je kind weer kalmeert. Denk bijvoorbeeld aan de emoties die het oproept als je kind niet gevraagd wordt voor een feestje, of geen passend werk op school krijgt, enzovoort.
Richt je op het kalmeren van je eigen emoties. Tel tot 10, adem in/uit, stap uit de situatie, of doe iets anders zodat je je niet laat meeslepen door je emoties.
Richt je op je gevoel van verbondenheid en maak contact. Geef een knuffel of doe iets anders waaruit blijkt dat je om je kind geeft.
Stel bij onaanvaardbaar gedrag een grens en help je kind tegelijkertijd met het verwerken van de emoties die tot het negatieve gedrag leidden. Luister naar je kind, laat hem weten dat je hem ziet. Erken en accepteer zijn emoties, leef mee, maar blijf bij jouw punt en jouw grens. “daar baal je enorm van, je had graag gewild dat………en toch, wat er ook gebeurt, het is niet oké om …..”
Een voorbeeld.
Je kind heeft z’n leerkracht uitgescholden en is de klas uitgestuurd.
Na eerst geluisterd te hebben: “je voelde je onterecht behandeld door de leerkracht en wilde opkomen voor jezelf. Dat begrijp ik en dat is helemaal oké. Het is niet oké om lelijke dingen tegen hem te zeggen. Hoe zou je op een respectvolle manier kunnen zeggen wat je te zeggen hebt?”
Vertrouw erop dat hij de veerkracht ontwikkelt om met de stress om te gaan.
Bedenk zo nodig, als iedereen is gekalmeerd, oplossingen om de situatie aan te pakken en hoe eventuele kwetsing hersteld kan worden.
Tips en valkuilen.
Vaak voelt een stressmoment urgent en denken we dat we acuut moeten reageren. Toch is er vaak meer ruimte om pas later te reageren dan we ons in het moment zelf realiseren. Neem die ruimte. Het is vele malen effectiever.
Als ik me boos voel of ongerust ben omdat de dingen nog niet gaan zoals ik graag zou willen, merk ik dat het voor mij goed werkt om eerst een stukje te gaan hardlopen. Meestal heb ik daar op die momenten juist geen zin in want ik wil aan de slag met het oplossen van het ‘probleem’, maar ik heb gemerkt dat ik na het hardlopen meer relaxed ben en constructiever met de situatie om kan gaan.
