Doel: kind in z’n kracht; doorbreken van onderpresteren.
Achtergrond.
Iedereen zal het er over eens zijn dat het voor kinderen (en volwassenen) goed is om gevoelens te uiten en te praten over de dingen waar ze mee zitten. Van opkroppen word je over het algemeen niet vrolijker en een luisterend oor en empathie zijn heel belangrijk.
Toch signaleert Rimm dat te veel praten over problemen ook een vorm van onderpresteren kan zijn. Het gaat dan niet meer over je hart luchten en het zoeken naar oplossingen maar het is een patroon van negativiteit geworden. Het praten over problemen dient juist om een effectieve manier van probleem oplossen uit de weg te gaan.
Bijvoorbeeld: Als je vindt dat het verliezen van de voetbalwedstrijd aan de slechte scheidsrechter ligt hoef je zelf niet beter te leren spelen.
Of: blijven hangen in het klagen over het saaie werk op school kan een manier zijn om niet te hoeven onderzoeken welk werk beter past.
De aandacht van goed bedoelende begripvolle ouders kan ongewild een slachtofferrol , zelfmedelijden of overgevoeligheid voor kritiek en tegenslagen versterken.
Hoe weet je als ouder of de aandacht voor de problemen van je kind constructief is of juist aanmoedigt tot afhankelijk gedrag en slachtofferschap?
De scheidslijn is niet altijd zo helder.
Een eerste indicatie is de hoeveelheid tijd die je aan problemen besteedt.
Het is logisch dat een kind dat geen aansluiting vindt op school, meer tijd nodig heeft om over teleurstellingen te vertellen. Maar als je kind voortdurend over problemen vertelt en geen initiatief neemt om er iets aan te doen zou het om afhankelijk gedrag en onderpresteren kunnen gaan.
Een tweede indicatie is als kinderen veelvuldig anderen de schuld geven of klagen over anderen (je partner, de leerkracht, of iemand anders.) Het kan dan zijn dat je kind zich meer verbonden voelt met jou als jullie een ‘bondgenootschap tegen de vijand’ aangaan. Hij zoekt liever de verbondenheid met jou dan het oplossen van het probleem.
Werkwijze.
Plan iedere dag tijd in om samen iets te doen zodat jullie ook echt contact hebben buiten het praten over problemen.
Bied je kind de kans om zijn problemen te vertellen maar houd gesprekken kort en constructief. Let erop dat het gesprek zo nodig tot constructieve actiepunten leidt in plaats van het uit de weg gaan van uitdagingen.
Laat je kind weten dat je naar teleurstellingen wilt luisteren maar ook graag de positieve punten wilt horen. Leg uit dat aandacht hebben voor positieve punten een fijn gevoel geeft.
Laat je niet verleiden om samen een ‘bondgenoot tegen de vijand’ aan te gaan. Als je kind iemand de schuld geeft van problemen, luister met aandacht en zeg “ik begrijp nu zijn aandeel in het ontstaan van……. Wat zou jouw aandeel geweest kunnen zijn? Heb je mijn hulp nodig bij het oplossen van het probleem, of wilde je alleen even vertellen hoe je je voelt?”
Besteed aandacht aan succeservaringen zodat ook groei tot intimiteit leidt en niet alleen problemen.
Luister naar de klachten van je kind zonder het op te willen lossen.
Bronnen:
- Rimm (2008) Why bright kids get poor grades. Great Potential Press, Scottsdale
- Nelsen J. Lott, L. & Glenn S. (2007) Positive Discipline A-Z; 1001 solutions to everyday parenting problems, Tree Rivers Press, New York.
