Introvert; schakel in geluk

Doel: herkennen en bewust aansluiten bij de eigen aard.

 

Achtergrond.

Vaak wordt bij introvert gedacht aan iemand die verlegen is, teruggetrokken en sociaal onhandig, en bij extravert aan iemand die makkelijk contact maakt en sociaal vaardig is. Toch is dat niet wat ik bedoel met introvert en extravert. Mij gaat het om de manier waarop iemand het beste functioneert en hoe die persoon energie opdoet.

Introverte mensen doen energie op als ze intern gericht zijn zonder op de buitenwereld te hoeven reageren.  Ze hebben behoefte aan tijd op zichzelf en ruimte voor reflectie. Reageren op externe prikkels en contact met anderen kost energie, ook als ze sociaal vaardig zijn.
Extraverte mensen daarentegen zijn op de buitenwereld gericht en doen energie op in contact met anderen. Op zichzelf zijn kost juist energie.
Zowel introverte als extraverte mensen kunnen wel of niet sociaal vaardig zijn. Het onderscheid zit hem in de manier waarop iemand energie opdoet.

Niet iedereen is zich bewust van dit onderscheid en weet op welke manier hij het beste functioneert. Daarom volgt hieronder een overzicht van de karakteristieken behorend bij  introvert en extravert. Ik heb ze overgenomen uit het artikel Introversion: The often forgotten factor impacting te Gifted van Burruss & Kaenzig.

Net als zij wil ik benadrukken dat ieder mens verschillend is en niemand exact in een lijst met kenmerken past. Het overzicht is slechts bedoeld om bewust te worden van verschillende manieren van functioneren en te ontdekken wat het beste werkt voor jou en voor je kind.

 

Introvert

Behoefte aan eigen tijd en ruimte

Zijn gelukkig als ze alleen zijn; Kunnen zich eenzaam voelen in grote groepen

Raken uitgeput van veel mensen om zich heen; houden niet van feestjes

Hebben het nodig om op zichzelf te zijn om op te kunnen laden

Werken liever alleen dan in groepsverband

Stellen zich terughoudend op als ze nieuwe mensen ontmoeten

Zijn gereserveerd, stil en weloverwogen

Staan niet graag in het middelpunt van de belangstelling

Zijn terughoudend om met Jan en alleman persoonlijke gedachten te delen

Gaan beperkt aantal diepgaande relaties aan

Denken goed na voordat ze iets zeggen

Behoefte aan reflectie

Diepgaande concentratie

Kunnen helemaal opgaan in gedachten en ideeën

Beperkt aantal diepgaande interesses

Communiceren het liefst 1-op-1

Raken geagiteerd en geïrriteerd als ze onvoldoende ononderbroken tijd op zichzelf hebben

Kiezen activiteiten zorgvuldig

 

Extravert

Behoefte aan contact met andere mensen; Sociaal

Energiek en  lawaaierig

Communiceren enthousiast met iedereen in de omgeving

Halen energie uit het contact met anderen; houden van feestjes.

Voelen zich eenzaam en rusteloos als er geen andere mensen zijn

Onderhouden vele veranderende contacten

Participeren in vele activiteiten en hebben vele interesses

Hebben vele goede vrienden en hebben veelvuldig contact

Zijn meer geïnteresseerd in externe activiteiten dan in interne

Hebben liever  face-to-face contact dan schriftelijk contact

Delen gemakkelijk persoonlijke informatie

Reageren snel

 

Introvert is niet beter of slechter dan extravert; het is anders.
De meerderheid van de hoogbegaafden is introvert. Maar in de gehele maatschappij is de meerderheid  extravert en zo is de maatschappij ook ingericht. Op school en op het werk zijn bijvoorbeeld weinig mogelijkheden om tot jezelf  te komen. Je wordt overstelpt met prikkels waarop je geacht wordt te reageren en als je je onttrekt aan de sociale activiteiten word je al snel als asociaal of zielig gezien.
Als je introvert bent zal je dus goed moeten weten wat voor jou werkt en bewust ruimte moeten creëren om energie op te doen. Introverte kinderen hebben hier ondersteuning bij nodig.

Extraverte hoogbegaafde kinderen hebben ondersteuning nodig om aan voldoende passende contacten en activiteiten te komen.

In deze blog zal ik verder in gaan op wat introverten nodig hebben.

 

Werkwijze.

Bespreek met elkaar dat extraverte en introverte mensen verschillende behoeften hebben (zie karakteristieken) en onderzoek hoe dit binnen jullie gezin is. Wie is er introvert, wie extravert?  Zijn er overeenkomsten/verschillen in wat jullie nodig hebben om aan je trekken te komen?
Omdat het echt om een andere manier van zijn gaat en je het leven interpreteert vanuit je eigen kader, is het voor extraverten soms lastig om introverten te begrijpen en andersom. Wees je ervan  bewust dat behoeften ver uit elkaar kunnen liggen. Als ouders anders zijn dan hun kinderen, kan het verstandig zijn om anderen buiten het gezin te betrekken bij het zoeken naar oplossingen.

Erken de behoefte aan privacy en tijd voor zichzelf.
Zorg voor een plek waar een introvert kind zich kan terugtrekken en tot zichzelf kan komen; eigen kamer of eigen hoekje; koptelefoon; iets waar hij ongestoord helemaal in op kan gaan.
Zoek in overleg met je kind en de leerkracht naar oplossingen op school zodat je kind zich kan afsluiten van de buitenwereld en even ongestoord in zijn binnenwereld kan duiken.
Realiseer je dat een introvert kind, dat op school de hele dag omringd is geweest met andere mensen, grote behoefte kan hebben aan ‘even niets’.

Let in je taalgebruik op het verschil tussen ‘alleen’ en ‘eenzaam’ zijn. In de praktijk wordt dit vaak aan elkaar gelijkgesteld. Daarmee krijgt iemand een sterke boodschap over hoe hij zich moet voelen als hij alleen is. De meeste introverte mensen zijn niet eenzaam als ze alleen zijn.

Zorg voor voldoende stilte tijd. Bespreek met elkaar wanneer en hoe dit gerealiseerd kan worden.

Geef ze het recht om aan te geven als het genoeg is geweest. Dit geldt voor zowel de hoeveelheid mensen, als de hoeveelheid activiteiten en lawaai. Als ze geen feestbeesten zijn mag je van hen verwachten dat ze een bepaalde hoeveelheid tijd besteden aan familieactiviteiten maar biedt hen daarna de mogelijkheid om zich te onttrekken.

Zorg ervoor dat een deel van de activiteiten die ze doen in kleine groepjes of alleen is. Dit geldt ook voor na-schoolse activiteiten en sport. Dit betekent niet dat alles wat ze doen alleen of in kleine groepjes moet zijn, maar wel dat niet alles wat ze doen in grote groepen is.

Zoek naar oplossingen en coping strategieën om zich staande te kunnen houden op de momenten dat er extravert gedrag wordt verwacht. Hoe kan je bijvoorbeeld tijdens de kerstviering met de hele familie toch even een momentje voor jezelf pakken? Is er op school rekening gehouden met hun behoeften bij bijvoorbeeld het kiezen van hun plek in de klas, bij de vorming van subgroepjes, krijgen ze voldoende tijd om te reageren, zijn er ook opdrachten die ze alleen mogen doen enzovoort.

Erken hun behoefte om na te kunnen denken, te observeren en te reflecteren alvorens ze tot actie overgaan. Dit betekent dat ze bijvoorbeeld tijd nodig hebben om hun antwoorden te formuleren of dat ze tijd nodig hebben om over te schakelen van de ene naar de andere activiteit

Erken hun behoefte om ononderbroken door te kunnen gaan met waar ze mee bezig zijn en zorg voor voldoende mogelijkheden waarbij dat kan.
Op school werken ze  bijvoorbeeld vaak liever diepgaand en geconcentreerd aan één taak dan steeds van onderwerp naar onderwerp te switchen.

School is bij uitstek een plek waar vooral de extraverte leerlingen aan hun trekken komen. Vele activiteiten worden met de hele klas gezamenlijk gedaan (instructie, gym, kringgesprekken, pauze, overblijf) De tafels staan tegenwoordig vaak in groepjes bij elkaar en er wordt veel gewerkt met samenwerkingsopdrachten. Er zijn weinig mogelijkheden om je terug te trekken, te ontsnappen aan de vele geluiden en te reflecteren.
Help een introverte kinderen ontdekken wat ze kunnen doen om bij te tanken en hoe ze dat kunnen verwoorden naar leerkracht en medeleerlingen.

 

Tips en valkuilen.

Vaak wordt introvert gedrag als vreemd of negatief gezien en is de hulp die introverte kinderen krijgen ten onrechte gericht op het leren socialer te zijn of zich nadrukkelijker te manifesteren in de groep.
Het is belangrijk om te onderscheiden of het kind graag op zichzelf is en geen behoefte heeft aan meer contact of dat hij wel behoefte heeft aan meer contact maar geen aansluiting heeft of sociale vaardigheden mist.

 

Heb jij goede oplossingen gevonden om ruimte voor jezelf  of je kind te creëren in een extraverte setting? Inspireer ons door ze met ons te delen in onderstaand opmerkingenveld.

 

Bronnen:

Bewerking en vertaling van: Burruss J.D. & Kaenzig L. Introversion: The Often Forgotten Factor Impacting the Gifted; www.sengifted.org