Schakel jij bewust over bij verzet?

Doel: de-escaleren, verbinding, wederzijds begrip, samenwerken.

 

Achtergrond.

Jaren geleden kwam ik tijdens de Gordon®training in aanraking met de tool ‘Overschakelen bij verzet’. Een tool die we waarschijnlijk dagelijks onbewust gebruiken maar bij heftige situaties misschien vergeten toe te passen als we ons laten meesleuren in het conflict. Als ik me bij heftig verzet heel bewust richt op ‘overschakelen’, merk ik dat dit de-escalerend werkt en we makkelijker in contact blijven.

Overschakelen bij verzet houdt in dat je flexibel van perspectief wisselt; van inleven in je kind (actief luisteren) naar duidelijk zijn over wat voor jezelf belangrijk is (ik-boodschap) en vice versa.

 

Niemand vindt het leuk om aangesproken te worden op z’n gedrag of te horen dat iets niet mag. Toch is dat soms nodig en kan het de emotionele temperatuur flink omhoog doen vliegen.
Je kind verzet zich met hand en tand. Misschien roept zijn verzet op dat je wilt overtuigen, extra wilt ‘opvoeden’ en de druk wilt opvoeren om je gelijk te halen. Realiseer je dat, als de emoties hoog zijn opgelopen, mensen niet openstaan om zich in te leven in de ander. Ze zullen je argumenten niet horen. Eerst moet de emotionele temperatuur weer naar beneden. Dat doe je door te luisteren; niet door te ‘luisteren om te reageren’, maar door te ‘luisteren om te begrijpen’; actief luisteren. Wees oprecht nieuwsgierig naar het perspectief van je kind, leef je in. Als hij zich begrepen voelt zal de heftigheid van zijn emoties afnemen en is de kans groter dat hij jouw standpunt aanvaardt.
Soms zal je merken dat jouw eigen standpunt verandert als je je inleeft in de ander, soms ook niet.
Overschakelen en je kind begrijpen, wil niet zeggen dat jij jouw mening of behoefte moet opgeven. Het kan zijn dat je, ook als je je kind begrijpt, iets nog steeds onaanvaardbaar vindt. Dat betekent dat je weer overschakelt en terugkomt op je oorspronkelijke ik-boodschap.
Je kind hoeft het niet met je eens te zijn om toch jouw punt te kunnen aanvaarden.
Soms is er meerdere keren overschakelen nodig voordat een kind jouw punt kan aanvaarden (of jij het zijne).
In een goed gesprek wordt er steeds overgeschakeld tussen je eigen punt maken, naar inleven in de ander, terugkomen op je eigen punt, overschakelen naar de beleving van de ander etc. Zo groeit het begrip voor elkaar en wordt steeds duidelijker hoe je recht doet aan jezelf, je kind én de situatie. Doe dit heel bewust, juist ook in de moeilijke situaties.

 

Werkwijze.

Stel:  je zoon van 12 wil zelfstandig met zijn vriend naar het strand van ‘de Zandmotor’ waar soms ongemerkt een verraderlijke stroming staat. Hij is nog nooit eerder zonder toezicht naar het strand geweest en je ziet het niet zitten. Hoe ga je om met zijn verzet?

Het gaat me hier niet om de discussie of het verantwoord is, of een 12 jarige wel of niet alleen naar het strand mag. Mensen en zwemplekken verschillen. Waar het me om gaat is dat je, als je het niet verantwoord vindt en je zoon zich tegen jouw standpunt verzet, je flexibel overschakelt van perspectief naar perspectief om zo te de-escaleren, in contact te blijven en recht te doen aan de situatie.

Bijvoorbeeld:

Zoon: “Maurice belde net, we gaan naar het strand.”

Moeder: “Wat leuk! Met wie gaan jullie?”

Zoon: “Nou gewoon, Maurice en ik”

Moeder: “Gaan er ook volwassenen mee?”

Zoon:  “Nee, we gaan met z’n tweeën”

Moeder: “Hmmm, dat vind ik een probleem. Ik maak me zorgen dat je nog onvoldoende kunt inschatten of er gevaarlijke stroming is. Ik wil graag dat een volwassene toezicht houdt.”

Zoon:  “….krachtterm…. mam, wat kan jij zeuren!!! We willen gewoon lekker met z’n tweeën. We zijn geen dombo’s hoor.”

Moeder: “Ja, je denkt: wat een aanstellerij, ik mag ook niks”

Zoon: “Ja inderdaad!! Ik let echt wel op hoor. En het kan me trouwens niet schelen wat je ervan vindt want ik ga sowieso!”

Moeder: “Je wilt echt heel graag gaan hè?”

Zoon: “Ja natuurlijk, dat snap je toch wel!! Wil je niet dat ik lol heb ofzo?!”

Moeder:  “Ja natuurlijk wil ik dat je lol hebt en ik gun je zo’n uitje. Echt!
En toch is het ook mijn taak om goed voor je te zorgen. Om veilig op het strand te zijn moet je goed op de hoogte zijn van de risico’s en deze serieus nemen; weten wat je wel en niet moet doen. De zee kan verraderlijk zijn. Daar hebben we het nu nog onvoldoende over gehad en daarom vind ik het nog niet vertrouwd als je nu onvoorbereid naar het strand gaat.”

Zoon stampt de deur uit; moeder besluit (met bonzend hart) rustig af te wachten; zijn fiets staat er nog en hij heeft geen zwemspullen bij zich.

Als zoon een kwartiertje later weer binnen komt zegt hij:  “en toch vind ik het gemeen”

Moeder:  “ja dat snap ik, je wilt graag lekker met z’n tweeën naar het strand en dat wordt nu verpest.”

Zoon: “ja!!”

Moeder: “Laten we vanavond als papa thuis is met elkaar serieus bekijken wat je moet weten en kunnen om op een verantwoorde manier in de toekomst alleen te gaan.”

Zoon: “oké” (schoorvoetend)

Zoon appt z’n vriend om te zeggen dat hij niet mag.

 

Tips en valkuilen.

Misschien stoor je je aan de krachtterm en z’n grote mond en heb je de neiging hem daarop aan te spreken. In het heetst van de strijd is dat waarschijnlijk olie op het vuur. Het vergroot de kans dat hij daadwerkelijk zijn fiets pakt en je bezwaar aan zijn laars lapt. Realiseer je dat je kinderen niet aan een touwtje hebt. Laat je niet provoceren, ga de dans niet aan. Je hebt de meeste invloed als je je kalm, vastberaden en vriendelijk opstelt. Richt je op bewust overschakelen. Als je je wilt verzetten tegen zijn grove taalgebruik, kom er dan later op een rustig moment op terug. Smeed het ijzer als het KOUD is. (Term uit Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit)

 

Bron: Gordon®methode Luisteren naar kinderen; Thomas Gordon